REWET WITHOUT REGRET

Het oudste natuurreservaat van Vlaanderen, "De Zegge" in Geel, is een van nature grondwater-gevoed laagveengebied. Door landbouwontwikkeling en urbanisatie werden echter veel delen van het voormalige moeras gedraineerd, wat leidde tot aanzienlijke veranderingen in de hydrologie van de regio, zowel wat betreft oppervlakte- als grondwaterdynamiek. Tijdens periodes van droogte moet het laagveengebied water van buitenaf binnenlaten, afkomstig van de Zeggeloop, om de gronden nat genoeg te houden voor het behoud van haar ecosysteemfuncties, zoals CO2-captatie. Dit is echter geen structurele oplossing, omdat het oppervlaktewater niet voldoet aan de eisen van een laagveengebied, door de te hoge concentraties stikstof, fosfaat en sulfaat. HelloWater werd gevraagd een studie op te stellen om kansen rond waterzuivering en fosforcaptatie te bekijken en plan van aanpak voor te stellen om eventueel toe te treden als project binnen Interreg Project Admire.

Het project richt zich op het vergroten van het zuiverend vermogen van de helofytensloot, om de impact van het ‘rijke’ oppervlaktewater op het natuurgebied te beperken. Deze studie richt zich uitsluitend op het uitwerken van een zo geschikt mogelijke secundaire oplossing door gebruik te maken van de helofytenfilter. Dit houdt in dat er specifieke maatregelen worden genomen om het zuiverend vermogen van de helofytensloot te optimaliseren, maar erkent tegelijkertijd dat deze misschien niet het Ei van Columbus zullen vormen voor de problematiek, maar wel een waardevol hulpmiddel kunnen vormen.

Conclusie: Er werd een voorontwerp voorgesteld om de inlaat en doorstroom van de sloot te optimaliseren en zo de fractie zwevende stoffen te minimaliseren. Door meer aandacht te besteden aan contacttijden en sturing kan de zuiverende werking van de helofytensloot worden verhoogd. Strategisch geplaatste stuwen met fosforcaptatiegranulaat moeten bovendien de doorstroming door het materiaal maximaliseren. Voor de verdere uitwerking is het belangrijk om in te zetten op een praktisch (en eventueel automatisch) systeem voor het opvolgen en sturen van het inkomende debiet. Dit moet gekoppeld worden aan een proefondervindelijk beheersplan en het inzetvermogen van het granulaat, na herziening van de volledige helofytensloot.

De voorstudie werd positief beoordeeld. Toch bleek de haalbaarheid met het beschikbare budget beperkt. Het project werd daarom tijdelijk on hold gezet, met de nadruk om eerst de primaire oorzaak van het probleem aan te pakken, in plaats van enkel de secundaire effecten te minimaliseren.

Partners: Pidpa & KMDA