LEAUDEGEM - BRON WORDT BEEK
In de West-Vlaamse gemeente Ledegem werd een pioniersproject opgezet rond lokaal waterbeheer. Waar klassieke sanering via riolering vaak te traag, te duur of te ingrijpend is, bewijst Leaudegem dat decentrale waterzuivering een volwaardig alternatief kan zijn. Het project kadert in het Water+Land+Schap-programma en het VLAIO DUO4RIO-project, met als visie: “bron wordt beek”.
Van geurprobleem tot prijswinnende oplossing
Wat begon als een lokaal geurprobleem, groeide uit tot een innovatieve en bekroonde realisatie. Voor een cluster van 14 woningen werd een bovengronds plantenfilter (helofytenfilter) geplaatst, aangevuld met een FOSCUBE®-fosfaatfilter. Dit systeem zuivert huishoudelijk afvalwater tot een kwaliteit die ruimschoots voldoet aan de normen. Het gezuiverde water kan veilig infiltreren in de omgeving en draagt bij aan een gezondere beekvallei. De bewoners kozen zelf de kleuren van de bloemen in het filter, waardoor de installatie ook visueel een meerwaarde vormt in de straat.
Robuust, schaalbaar en transparant
De installatie is modulair opgebouwd, zodat ze kan meegroeien met toekomstige ontwikkelingen zoals bijkomende verkavelingen. Naast de klassieke betonnen bekuiping wordt binnen het project ook onderzoek gedaan naar een nieuw CO₂-duurzaam betonrecept. Dit innovatieve materiaal kan de milieu-impact van de constructie sterk verlagen en past binnen de ambitie om niet alleen het waterbeheer, maar ook de bouwmaterialen duurzamer te maken. Dankzij continue monitoring via sensoren en het WADESDA-dataplatform worden prestaties in real time opgevolgd en publiek gedeeld. Het systeem werkt uiterst energie-efficiënt: jaarlijks wordt 2.800 m³ afvalwater gezuiverd (meer dan een olympisch zwembad) met slechts 550 kWh – vergelijkbaar met het jaarverbruik van 7 wifi-routers.
Erkenning en impact
Leaudegem kreeg brede media-aandacht en internationale interesse. Het project won meerdere prijzen, waaronder de Henry van de Velde Award (Environment, goud) en een zilver bij de Climate Future Construction Awards. Ook werd het genomineerd voor de VLARIO Innovatieprijs 2023.
“Dit project heeft de volledige waterproblematiek herdacht vanuit een lokale context. Het biedt een oplossing, met respect voor natuur en leefomgeving.”
Koppelkansen en toekomst
Leaudegem toont dat decentrale zuivering niet alleen goedkoper kan zijn (tot 50% goedkoper dan klassieke riolering), maar ook sneller, duurzamer en zichtbaarder. Het systeem versterkt de lokale biodiversiteit, zorgt voor grondwateraanvulling en kan regenwater mee zuiveren, inclusief vervuilingen door verkeer (oliën, metalen, microplastics).
De gemeente Ledegem, HelloWater en partners zetten zo een toonbeeld neer van hoe gemeenten in buitengebied hun wateropgave kunnen versnellen. Het project bewijst dat de toekomst van waterbeheer niet één groot systeem is, maar vele kleine slimme systemen samen.
🎥 BEKIJK HIERONDER DE PROJECTVIDEO’S MET ONZE REPORTER TER PLAATSE, LUC DUFOURMONT
📣 OVERZICHT VAN PROJECT IN MEDIA
https://www.nieuwsblad.be/regio/west-vlaanderen/midwest/ledegem/primeur-eerste-plantenfilter-boven-open-gracht-moet-geurhinder-vermijden-misschien-nog-jaren-wachten-op-riolen/56572090.html
https://www.nrc.nl/nieuws/2022/08/22/magie-met-afvalwater-in-een-west-vlaamse-plantenbak-a4139333
https://www.circubuild.be/nl/nieuws/systemen-hellowater-zuiveren-afvalwater-in-ledegem-op-natuurlijke-wijze/?utm_source=newsletter&utm_campaign=20220817_NL
https://pers.vlm.be/ledegem-wordt-leaudegem
https://www.focus-wtv.be/nieuws/zuiveringsinstallatie-voorziet-14-woningen-ledegem-van-proper-water
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/07/07/ledegem-pakt-uit-met-innovatieve-installatie-om-afvalwater-lokaa/
https://kw.be/nieuws/samenleving/sint-pietersstraat-binnenkort-verlost-van-geurhinder-dankzij-plantenfilter/
https://nl.planet-future.be/water/proefproject-test-alternatief-voor-centrale-zuivering-van-afvalwater/
https://www.riorama.be/nl/artikels/item/165/hellowater-plaatst-innovatief-decentraal-watersysteem
https://www.henryvandevelde.be/nl/awards/23/ledegem-wordt-leaudegem
https://kw.be/nieuws/samenleving/ledegems-project-leaudegem-bekroond-op-henry-van-de-velde-awards/