Ledegem wordt
Leaudegem
“Wat ruik ik hier toch in de gracht?” zeiden de bewoners van de Sint- Pietersstraat 73 tot 81 te Ledegem enkele jaren geleden. “Dat is het afvalwater van huisnummers 124 tot 150”, was het antwoord. “Wanneer wordt dit opgelost?” vroegen ze natuurlijk. “In 2035 wordt er riolering aangelegd.”
Dit is België, een beschaafd land, maar met nog wat werk aan de winkel. Dit probleem beperkt zich niet enkel tot Ledegem, helemaal niet. In het buitengebied ligt op vele plaatsen in Vlaanderen geen riolering. In cijfers komt dit neer op 400.000 woningen, die nog niet aangesloten zijn op de riolering. Dit afvalwater komt momenteel ongezuiverd terecht in het oppervlaktewater, wat een negatieve impact heeft op de waterkwaliteit. Dit belemmert het behalen van de doelstelling van de Kaderrichtlijn Water, die bepaalt dat uiterlijk in 2027 al het water in Europa schoon en gezond moet zijn. Maar dit is voor u, waarschijnlijk geen nieuwe informatie. Met het project “Ledegem wordt Leaudegem” willen we schaalbare, duurzame en modulaire kleinschalige waterzuiveringsinstallaties (KWZI) demonstreren en dit is wel een vernieuwend concept. Dit project is versneld verwezenlijkt door de steun
van de VLM (Vlaamse Landmaatschappij) en Blue Deal (Onder Water-Land-Schap 2.0).
Wouter Igodt
Oprichter HelloWater
De meerwaarde van Leaudegem
Niet 2035, niet morgen, nu
De woonkluster te Ledegem moest wachten tot 2035 voordat er zou worden begonnen met de aanleg van de riolering. De gemiddelde doorlooptijd van rioleringsprojecten bedraagt momenteel 7,7 jaar.
De doorlooptijd van het pilootproject van de kleinschalige waterzuiveringsinstallatie in Ledegem was 1 jaar. De duur van de aanleg was 45 dagen. In juni 2022 werd de installatie volledig geplaatst. HelloWater heeft de ambitie om een partner te zijn van “design to management” bij soortgelijk decentrale concepten bij woonclusters in Vlaanderen.
Biodiversiteit
Bij de waterzuivering wordt er een nature-based principe toegepast. De zuivering zelf zorgt voor zuiver water die terug in de natuur terecht komt, wat de biodiversiteit in de waterlopen zal verbeteren. De plantenzuivering zelf bestaat uit bloeiende planten, die insecten aantrekken. Dit komt het insectenbestand ten goede.
Stress voor waterstress
Het innovatief decentraal waterzuiveringssysteem houdt het water ter plaatse. Dit heeft een positief effect op de waterstress en verdroging. Wetenschappers pleiten al jaren voor een lage ‘water- kilometer’, als instrument om Vlaanderen beter te wapenen tegen de droogte. Dit betekent meer buffering, meer infiltratie en minder directe lozing in grote waterlopen, daar deze het water op korte termijn naar de Noordzee leiden. Hierbij kan lokale waterzuivering een belangrijke impact hebben.
Ecologische voetafdruk
Beton is een zeer sterk materiaal dat zichzelf al ontelbare keren heeft bewezen. Het nadeel is echter dat portlandcement (CEM I) een hoge ecologische voetafdruk heeft, door de hoge CO2-uitstoot. Dat maakt dat de wereldwijde betonproductie verantwoordelijk is voor ± 8 % van de wereldwijde CO2-uitstoot. Dit moet aangepakt worden. Aquafin doet inspanningen om met duurzamere beton te werken voor de rioleringen, maar anderzijds kunnen alternatieve waterzuiveringen de milieu-impact ook sterk verlagen.
Een samenwerking tussen gemeente Ledegem en Hellowater voor een andere aanpak,
drastisch anders!
HelloWater heeft de drive om de watersector te vernieuwen en duurzamer te maken. Het klikte dan ook al snel met het DNA van voortdoeners binnen het gemeentebestuur van Ledegem. Wat begon met de stelling van een probleem, veranderde al snel in mogelijkheden en kansen. Toch blijven lokale overheden nog steeds kampen met koudwatervrees om nieuwe technologieën te implementeren. Ze grijpen terug naar de gemakkelijkheidsoplossing, hoewel die tekortschiet. Als we aan het huidige tempo rioleringen aanleggen, halen we de Europese doelstellingen in 2045. 18 jaar na de deadline. Ook op vlak van wetgeving en subsidiëring is vernieuwing nodig. Voor riolering kunnen de gemeenten rekenen op financiële steun vanuit de overheid, voor de
alternatieve waterzuiveringsopstelling zoals in Leaudegem niet. Anderzijds vreten nutriënten zoals stikstof en fosfor aan het waterleven, maar toch zijn er nog geen normen hierrond te vinden voor kleinschalige waterzuiveringen. Het moet anders, drastisch anders! Ledegem stond open voor een vernieuwende aanpak en hieruit is de testlocatie Leaudegem ontstaan, waar lokaal afvalwater gezuiverd werd met een bijkomende polishingstap om fosfor te verwijderen. Er werd verder gekeken dan de huidige normen en vereisten, want we moeten en kunnen beter!
De Kaderrichtlijn Water 2027 komt dichterbij…
Een geslaagde opening
© Jonas Verbeke